Achter de schermen bij investeerder Van den Ende & Deitmers

De Johannes Vermeerstraat is een chique straat in Amsterdam Zuid, om de hoek van het Museumplein. In deze straat bevinden zich, verspreid over verschillende panden, een aantal bedrijven van Joop van den Ende. Nummer 23 is de uitvalsbasis van Van den Ende & Deitmers Venture Capital Partners, het groei investeringsfonds van investeerders Joop van den Ende en Hubert Deitmers. Het is de locatie van waaruit partner Martijn Hamann en zijn collega´s jaarlijks honderden bedrijven checken, op zoek naar dat ene crossmediale pareltje dat qua omvang kan uitgroeien tot een nieuwe Philips, Shell of Unilever. Dit geheel in lijn met de filosofie van Joop zelf, volgens Hamann samen te vatten als: massa, kassa, Europa, werelddominantie.

Je hebt de afgelopen 10 jaar wereldwijd honderden ondernemers gesproken. Wat valt je daarbij op als je naar Nederlandse ondernemers kijkt?

‘Ik vind het fascinerend om te zien dat een land als Nederland zo ontzettend ver voorloopt op het gebied van media, internet en televisie. Als je kijkt naar Endemol, dat was in 1996 echt nog een klein bedrijf. Nu is het het nummer één tv-productiebedrijf in de wereld. En kijk naar onze huidige deelnemingen: Eyeworks van Reinout Oerlemans, binnen 5 jaar uitgegroeid tot een mondiale top vier tv-producer. Of de Spill Group, ontwikkelaar en distributeur van online spelletjes. In 2001 begonnen en nu nummer drie wereldwijd op het gebied van casual gaming. Dat is echt iets om als Nederlander trots op te zijn.’

Wat doen Nederlandse ondernemers dan zo goed?

‘Nederlanders kijken vanaf dat ze hun eerste businessplan maken al naar het buitenland. Dat is een bepaalde mind-set. Een Spanjaard is al drie jaar verder voordat hij überhaupt daarover nadenkt en een Fransman al helemaal niet. Nederlanders zijn er ontzettend goed in om vanaf dag 1 iets internationaal neer te zetten. Daarnaast zijn Nederlanders heel erg flexibel en tolerant in het zaken doen en niet hiërarchisch ingesteld; we doen graag een stapje opzij als we daar het bedrijf mee verder helpen.’

Ik hoor vaak dat Nederlandse ondernemers nogal voorzichtig zijn.

‘Dat klopt, we knallen er niet gelijk in. We pionieren wel, we zijn de eersten die naar China of Zuid-Amerika gaan, maar trial and error, stapje voor stapje.’

En ons ben zunig?

‘We zijn een beetje Calvinistisch ja. Dat zie je ook met investeren. Er is vorig jaar een klein onderzoek gedaan door EZ waaruit bleek dat 85 procent van de ondernemers zichzelf voldoende gefinancierd vindt. Terwijl wij denken: voldoende gefinancierd? Als je ergens in geloofd en je hebt het bewezen in een markt dat je het kan, dan moet je er ook voor durven te gaan.’

En daar willen jullie dan uiteraard graag bij helpen. Waar let je op als je gaat participeren in een bedrijf?

‘Het merendeel van de bedrijven kun je eigenlijk al vrij snel afwijzen omdat ze niet de ambitie hebben om iets echt groot te maken. Je voelt gewoon dat die mensen niet de passie hebben om bij de top 10 van de wereld te behoren. Of voor mij part Europa. Je moet iets hebben van doorbeuken, wat je nu ziet bij Oerlemans, die slaapt niet voordat ie zo ver is. Of de jongens van Hyves of de Spill Group, dat is gewoon elke dag vechten tegen de gevestigde orde.’

En dat merk je al in het eerste gesprek?

‘Ja. Je krijgt natuurlijk van tevoren al informatie en cijfers, dus je hebt een beeld. En dan laten ze bijvoorbeeld een curve zien van 3 ton naar 6 ton en van 8 ton omzet naar 1,6 miljoen omzet. Maar dan zeggen wij: wanneer denk je ooit bij de 50 miljoen uit komen? Je moet wel de ambitie hebben om iets echt op zijn kop te willen zetten, of een bepaald leiderschap in een sector te willen veroveren.’

Waar let je nog meer op?

‘Het is heel belangrijk om simpelheid in je bedrijf te brengen. Als je teveel activiteiten onderneemt om omzet te scoren dan leidt dat af van je core business. Bij Endemol ging dat in het begin ook fout, we hadden ijsshows, musicals, een showbizztheater, kinderprogramma’s, films in distributie, alles. Dat hebben we vervolgens allemaal geschrapt door ons af te vragen: wat willen we nou echt?
Nieuw tv-formats ontwikkelen en produceren voor prime time entertainment televisie. En toen ging het hard hoor, want dan kan je 90 procent van je tijd daar aan besteden.’

Jullie kiezen ook bewust voor een minderheidsdeelneming. Waarom?

‘Klopt, dat is in de venture capital wereld ook belangrijk om maximale commitment van het management te krijgen In de mediahoek zouden wij nooit voor een honderd procent transactie gaan. Tenzij je het zo hebt gestructureerd dat de verkoper nog heel erg afhankelijk is van het lange termijn succes. De creatieve sector is people’s driven. Als je dat direct 100 procent integreert, dat zie je heel vaak misgaan. Je moet juist samen met de ondernemer het bedrijf verder uitbouwen. Je kunt beter een gefaseerde deal doen waarbij je samen optrekt. Je betaalt in eerste instantie wel een hogere prijs maar als het dan goed gaat heb je per saldo een lagere prijs betaald voor een succesvolle onderneming.’

Wat is behalve groeikapitaal verschaffen jullie rol bij zo’n bedrijf?

‘We zijn een actieve investeerder, met onze kennis en ervaring coachen we het management en zijn we in staat een bedrijf snel te kunnen laten groeien en op te schalen. De meeste ondernemers zijn product en omzet gericht maar dat is niet voldoende. Het managen van cashflow wordt vaak onderschat. We hebben wel eens meegemaakt dat er een nieuwe opdracht werd binnengehaald van 5 miljoen maar dat ze in de kleine lettertjes hadden weggegeven dat de betalingstermijn met twee maanden wordt opgerekt. Dan heb je dus een probleem. Daarnaast is heel belangrijk: hoe groot is je markt en heb jij als ondernemer een painkiller, ben jij degene die mij paracetamol geeft?’

Zo zijn de meeste ondernemers niet begonnen.

‘Nee, die zien een kans en springen erin. Dat neem ik ze ook niet kwalijk, maar goede ondernemers gaan vervolgens wel een weekend zitten om zo’n businessexercitie te doen. Heb je een painkiller, vis je wel in de goede vijver? Neem bijvoorbeeld Hyves. De bruto online advertisingmarkt is nu circa 200 miljoen en groeit de komende jaren aanzienlijk. Social communities hebben zo’n 10 procent van deze markt in handen. Hyves heeft op dit moment in termen van pageviews en bereik een marktaandeel van 50 procent. Dan moet je toch ergens rond de 20 miljoen omzet kunnen uitkomen. Dat zijn vrij eenvoudige berekeningen die je als ondernemer op een zondagmiddag kan doen.’

Even wat anders, de concurrentie op de venture capital markt is groot, jullie zullen zelf ook wel eens achter het net vissen?

‘Natuurlijk, wij moeten net zo hard vechten als onze ondernemers. Geld is een commodity geworden, er is zoveel investeringsgeld voor handen. Niet iedere ondernemer zal dat zo ervaren maar het is echt zo. Iedereen rent achter dezelfde goede bedrijven aan, dus wij moeten onszelf ook keihard verkopen. In Nederland hebben we door onze naam een kleine voorsprong maar op internationaal niveau is de concurrentie stevig.’

En wat zijn de ambities van Van den Ende & Deitmers zelf?

‘We zijn nu bezig met het opbouwen van een Europees netwerk. Ik zat vorige week in Italië, morgen in Hamburg, dus daar wordt hard aan gewerkt. Want je kunt niet vanuit Amsterdam een goeie transactie doen in Milan. Je kunt de bedrijven nog wel in kaart brengen maar om ze echt lokaal goed te begeleiden heb je locale mensen nodig. Het zou mooi zijn als we ook een Duits, Italiaans of Frans bedrijf in de wereldtop kunnen krijgen.’

Voor minder doen jullie het niet?

‘Nee, dat zijn we aan Joop en aan onszelf verplicht, anders waren we hier niet aan begonnen.’